
در طول دهههای گذشته، روشهای گزارش اخبار به طور قابل توجهی تغییر کردهاند. پیش از این، اخبار در رسانههای سنتی مانند رادیو و تلویزیون بهصورت مستقیم و ساده منتشر میشدند، اما امروز وضعیت کاملاً متفاوت است. امروزه، اخبار در قالبهای مختلفی مانند شبکههای اجتماعی، وبسایتها، و اپلیکیشنهای خبری به دست ما میرسد. ما دیگر نمیتوانیم از اخبار اجتناب کنیم، بلکه به نوعی احساس میکنیم که باید از آن آگاه باشیم، حتی اگر نخواهیم.
لحن اخبار امروزی نیز به طرز چشمگیری تغییر کرده است. به جای گزارشهای بیطرفانه و مستند، بیشتر اخبار امروز از لحن احساسی، بصری و تکاندهنده استفاده میکنند. تصاویری از فجایع و حوادث تکاندهنده و اخبار منفی که اغلب بهطور مستقیم بر احساسات و هیجانات مخاطب تأثیر میگذارند، توجه بیشتری را جلب میکنند. از این رو، افراد بیشتر در معرض دریافت اخبار منفی و ترسناک قرار دارند که اغلب موجب ایجاد اضطراب، نگرانی و ترس میشود.
این تغییرات در شیوه گزارش اخبار نه تنها نحوه دریافت اطلاعات را تغییر داده بلکه پیامدهایی بر سلامت جسمی و روانی ما نیز داشته است. شواهد علمی نشان میدهند که اخبار منفی بهطور مستقیم میتوانند بر سلامت روان ما تأثیر بگذارند. برای مثال، اخبار منفی و تصاویر تکاندهنده به راحتی میتوانند اضطراب را در افراد افزایش دهند، احساس افسردگی و ناامیدی را در آنها ایجاد کنند و حتی موجب واکنشهای شدید به استرسهای حاد شوند. این تأثیرات منفی میتواند کیفیت زندگی افراد را تحت تأثیر قرار دهد و مشکلات جسمی و روانی بیشتری را به دنبال داشته باشد.
نقش رسانه های دیجیتال در انتقال اخبار منفی
نقش رسانههای دیجیتال در تغییر ماهیت گزارش خبری بهویژه در چند دهه اخیر بسیار برجسته و تأثیرگذار بوده است. در گذشته، دریافت اخبار از منابع محدود و معدودی مانند رادیو، تلویزیون و روزنامهها صورت میگرفت، اما با ظهور رسانههای دیجیتال و فضای آنلاین، این فرآیند بهطور چشمگیری تغییر کرده است. امروزه، رسانهها نه تنها به یک بخش ضروری از زندگی روزمره ما تبدیل شدهاند، بلکه به شکلی کاملاً همهگیر در دسترس هستند و این دسترسی به اخبار به صورتی ۲۴ ساعته و فوری در اختیار ما قرار دارد.
یکی از تأثیرات عمده رسانههای دیجیتال این است که اخبار دیگر محدود به زمان خاصی نیستند و بهصورت همیشگی در دسترس ما قرار دارند. هشدارهایی که بهطور مداوم از طریق تلفنهای همراه، شبکههای اجتماعی و برنامههای خبری به ما ارسال میشود، باعث میشود که حتی زمانی که در حال انجام کارهای روزمره خود هستیم، با رویدادهای جاری در دنیا بهطور مستقیم در تماس باشیم. این دسترسی دائمی به اخبار، علیرغم مزایایی که دارد، بهویژه زمانی که اخبار منفی و ترسناک هستند، میتواند اثرات منفی بر روان و سلامت افراد داشته باشد.
تاثیر تصاویر بصری اخبار بر سلامت جسمی و روانی
تأثیر تصاویر بصری اخبار بر سلامت جسمی و روانی افراد در دنیای دیجیتال امروز به یکی از مسائل مهم و چالشبرانگیز تبدیل شده است. در گذشته، اخبار غالباً از طریق متنهای خبری و گزارشهای کتبی منتشر میشدند، اما امروزه، با پیشرفت تکنولوژی و افزایش استفاده از شبکههای اجتماعی، تصاویر بصری به جزئی جداییناپذیر از گزارشهای خبری تبدیل شدهاند. این تصاویر نه تنها تجربهای واقعی از رویدادها را برای مخاطب ایجاد میکنند، بلکه ممکن است تأثیرات عمیق و گاهی منفی بر سلامت روانی و جسمی افراد بگذارند.
یکی از مهمترین تغییراتی که با عصر دیجیتال در گزارش اخبار بهوجود آمده، استفاده گسترده از تصاویر ایجاد شده توسط کاربران است. این تصاویر معمولاً توسط افرادی که بهطور مستقیم در رویدادهای خبری حضور دارند یا شاهد آنها هستند، ثبت و بهاشتراک گذاشته میشود. این نوع تصاویر بهویژه در مواقع بحرانی و فاجعهآمیز، مانند بلایای طبیعی، حملات تروریستی یا حوادث انسانی، توجه زیادی را جلب میکند و مخاطبان بهطور لحظهای و از نزدیک شاهد وقایع مهم میشوند.
تصاویر ثبتشده در تلفنهای هوشمند افراد، که گاه بهطور مستقیم از قربانیان یا شاهدان رویدادها ضبط میشود، اغلب محتوای بسیار تکاندهنده و احساسی دارد که میتواند احساسات مخاطبان را برانگیخته و موجب اضطراب، نگرانی و حتی افسردگی شود. این تصاویر، که بهطور مستقیم و بدون هیچگونه پردازش یا فیلتر شدن در اختیار عموم قرار میگیرند، میتوانند تأثیرات منفی شدیدی بر اعصاب و روان افراد بگذارند. برای مثال، تصاویر ترسناک از فجایع طبیعی مانند سونامی، یا انفجارهای تروریستی، میتواند ترس و اضطراب را در بین افراد گسترش دهد و به نوعی حس ناامنی و وحشت را در جامعه ایجاد کند.
یکی از بارزترین نمونههای تأثیر تصاویر بصری در اخبار، مربوط به رویدادهای مهمی است که در آنها تصاویر در زمان واقعی و بهطور لحظهای به دست مخاطبان میرسد. برای مثال، سونامی آسیای جنوبی، حملات تروریستی 7/7 لندن و بمبگذاریهای ماراتن بوستون، همگی وقایعی بودند که تصاویر و ویدیوهای آنها بلافاصله توسط شاهدان عینی در شبکههای اجتماعی منتشر شد. این تصاویر نه تنها برای کسانی که درگیر رویدادها بودند تأثیر عاطفی عمیقی داشت، بلکه بر میلیونها نفر در سراسر جهان که از طریق رسانهها و شبکههای اجتماعی بهصورت لحظهای به این تصاویر دسترسی داشتند، تأثیر گذاشت.
این نوع واقعیت خبری، که به “واقعیت خبری در زمان واقعی” شناخته میشود، به افراد اجازه میدهد که نه تنها اطلاعات را در مورد رویدادها دریافت کنند، بلکه بهطور مستقیم و عاطفی با آنها ارتباط برقرار کنند. این ارتباط لحظهای با رویدادهای تلخ و تکاندهنده میتواند بهویژه برای افرادی که از نظر روانی یا عاطفی حساستر هستند، آسیبزننده باشد. در حقیقت، قرار گرفتن در معرض مکرر این نوع تصاویر میتواند بهطور مستقیم با افزایش سطح اضطراب و استرس افراد ارتباط داشته باشد و حتی منجر به اختلالات روانی نظیر PTSD (اختلال استرس پس از سانحه) شود.
به طور کلی، در حالی که تصاویر بصری میتوانند قدرت بالایی در انتقال اخبار و ایجاد آگاهی عمومی داشته باشند، باید توجه داشت که این تصاویر میتوانند بار احساسی سنگینی به همراه داشته باشند. بنابراین، باید راهکارهایی برای مدیریت و کنترل اثرات منفی این تصاویر بر سلامت روان افراد وجود داشته باشد. یکی از این راهکارها میتواند آموزش افراد برای مدیریت مواجهه با اخبار و تصاویری باشد که ممکن است بر سلامت روانی آنها تأثیر بگذارد.
چرا تماشای اخبار منفی می تواند بر سلامت روان تأثیر بگذارد؟
بیایید با یک مثال شروع کنیم که به وضوح نشاندهنده تأثیر اخبار منفی بر استرس و سلامت روان افراد است:
طبق گزارش مراکز کنترل و پیشگیری از بیماریها (CDC)، اخبار منفی و مداوم درباره شیوع ویروس کرونا (COVID-19) برای بسیاری از افراد استرسزا و مضر بوده است. در طول شیوع بیماریهای عفونی، بهویژه COVID-19، استرسهای ناشی از این اخبار میتواند به شکلهای مختلفی بر زندگی روزمره افراد تأثیر بگذارد. یکی از اولین علائم این استرس، تغییرات در الگوی خواب و غذا خوردن است. بسیاری از افراد به دلیل نگرانیهای مربوط به سلامتی، دچار بیخوابی، کمخوابی یا حتی پرخوابی میشوند. همچنین برخی ممکن است به دلیل افزایش استرس، دچار مشکلات گوارشی و تغییرات در عادات غذایی شوند.
لوگان جونز ، روانشناس دارای مجوزPsyD، می گوید:
” از آنجایی که عناوین پر سر و صدا توجه بیشتری را به خود جلب می کند؛ اغلب رسانه ها بر گزارش حوادث و اخبار منفی تمرکز می کنند و به ندرت خبر مثبتی را منتشر می کند. دریافت زیاد این نوع اخبار ، چه بصورت فعال و چه غیرفعال ، می تواند بسیار سمی باشد و آنچه می شنوید بر سلامت روان شما تأثیر می گذارد.”
* با مراجعه به کلینیک تخصصی مغز و اعصاب و روان رها، می توانید از خدمات متعدد ما از جمله روانپزشکی، فیزیوتراپی، مشاوره و روانشناسی و خدمات دیگر می توانید آسیب های روانی خود را ترمیم کنید*
تاثیر مخرب اخبار منفی بر سلامت جسمی و اعصاب
آنی میلر، روانشناس معروف، می گوید: “خواندن مداوم اخبار می تواند مضر باشد زیرا قرار گرفتن مداوم در معرض اطلاعات منفی می تواند بر مغز ما تأثیر بگذارد. وقتی ما تهدیدی را تجربه می کنیم. مغز ما واکنش مبارزه یا گریز را فعال می کند و سیستم های بدن ما نیز بر این اساس واکنش نشان می دهند”.
دریافت اخبار، به ویژه اخبار منفی و اضطرابآور، میتواند سیستم عصبی سمپاتیک را فعال کرده و باعث ترشح هورمونهای استرس مانند کورتیزول و آدرنالین در بدن شود. این هورمونها به بدن سیگنال میدهند که آماده مقابله با تهدیدات بالقوه باشد، اما این وضعیت در بلندمدت میتواند مشکلات جدیتری به وجود آورد. در واقع، وقتی که بحرانی در حال رخ دادن است و ما بهطور مداوم این واکنش استرس را تجربه میکنیم، علائم جسمی و روانی میتوانند به وضوح نمایان شوند.
یکی از شایعترین علائم جسمی ناشی از استرس مزمن، خستگی مفرط است. این خستگی میتواند به دلیل افزایش سطح استرس و تولید هورمونهای استرسزا در بدن بهوجود آید. همچنین استرس مداوم میتواند به مشکلات روانی مانند اضطراب و افسردگی منجر شود که میتواند بر توانایی فرد در انجام فعالیتهای روزمره تأثیر منفی بگذارد. از طرفی، تغییرات در الگوی خواب نیز از دیگر علائم رایج استرس طولانی مدت هستند. افراد ممکن است به دلیل افکار مداوم و نگرانیهای ناشی از اخبار، دچار بیخوابی یا خواب آشفته شوند که این خود به مشکلات جسمی و روانی بیشتر دامن میزند.
این تأثیرات جسمی و روانی به خوبی نشان میدهند که چگونه دریافت اخبار میتواند به یک چرخه منفی تبدیل شود که بر سلامت جسمی و روانی ما تأثیر میگذارد. این وضعیت میتواند نیاز به مداخله حرفهای داشته باشد تا فرد بتواند از این فشارهای روانی رهایی یابد.
- برای رفع انواع مشکلات اعصاب و روان خود و عزیزانتان و کمک به بازگشت به سلامتی و آرامش، میتوانید به کلینیک تخصصی مغز و اعصاب و روان رها مراجعه کنید. ما با ارائه خدمات تخصصی مانند فیزیوتراپی، نوار مغز، روانپزشکی، مشاوره و روانشناسی در کنار شما خواهیم بود تا به شما کمک کنیم تا از استرسهای روزمره رها شوید و به یک زندگی سالم و بدون نگرانی بازگردید.*
نکاتی برای مدیریت تاثیر اخبار منفی بر جسم و روان
کلید سالم ماندن از آثار مخرب اخبار منفی، اعتدال است. کلی کیسی کوک ، مشاور حرفه ای ، توضیح می دهد: “اطلاع رسانی در حد اعتدال، نه تنها بد نیست؛ بلکه برای امنیت ما نیز بسیار مهم است.”
به عنوان مثال، سازمان جهانی بهداشت (WHO) برای حفظ تعادل اعتدال در هنگام اطلاع ، توصیه می کند که اخبار مربوط به COVID-19 را عمدتا درحدی جستجو کنید تا بتوانید اقدامات عملی را برای تهیه برنامه های خود و محافظت از خود و عزیزان خود انجام دهید. هنگامی که این اطلاعات را دریافت کردید؛زمان خاموش کردن اخبار فرا رسیده است.برای کمک به کاهش آسیب های روانی و جسمی اخبار منفی، توصیه می شود که گاهی از تماشای اخبار یا گوش دادن و خواندن آن صرف نظر کنید.
زمان محدودی را به اخبار اختصاص دهید.
روشن نگه داشتن پخش مستقیم اخبار زنده از طریق تلویزیون، اینترنت یا تلفن همراه در حالی که مشغول انجلم فعالیت های روزانه خود هستید؛ می تواند بر سلامت جسم و روان شما اثر بگذارد. به جای این که اخبار را یکسره روشن بگذارید و هنگام کارای روزانه خود به آن گوش فرا دهید؛ زمان خاصی را به اخبار اختصاص دهید.
توصیه می شود کمتر از 30 دقیقه در روز را به گشتن در صفحات شبکه های اجتماعی و مشاهده اخبار اختصاص دهید.
برنامه ریزی برای نگرانی ها
برنامهریزی برای نگرانیهای هر روز یک استراتژی رایج و مؤثر برای مدیریت علائم اختلالات اضطرابی است. این روش به افراد کمک میکند تا بتوانند به شیوهای ساختارمند و مدیریتشده با اضطراب خود مواجه شوند. میلر اشاره میکند که این تکنیک برای تماشا و هضم چرخه اخبار نیز مفید است، زیرا زمانی که افراد اخبار را میخوانند یا میبینند، میتوانند به طور آگاهانه برای موارد نگرانکننده برنامهریزی کرده و از این طریق از شدت استرس و اضطراب خود بکاهند. با استفاده از این تکنیک، فرد میتواند زمانهایی را در روز به نگرانیها اختصاص دهد، و در بقیه زمانها خود را از آن نگرانیها رها کند.
این روش باعث میشود فرد احساس کند که کنترل بیشتری بر وضعیت دارد و میتواند به جای احساس درماندگی، به دنبال راهکارهایی برای مقابله با نگرانیها باشد. وقتی فرد برای نگرانیهای خود برنامهریزی میکند، ذهن او به سمت حل مشکلات و یافتن راهحلهای عملی هدایت میشود که این خود به کاهش اضطراب و استرس کمک میکند. به این ترتیب، داشتن یک برنامهریزی مناسب و محدود کردن زمانی که به نگرانیها اختصاص داده میشود، به طور چشمگیری میتواند باعث آرامش بیشتر شود.
- در راستای حل اختلالات اضطرابی خود و کاهش استرس روزمره میتوانید از مشاوره و روانشناسی حرفهای کلینیک تخصصی مغز و اعصاب و روان رها بهرهمند شوید. تیم متخصص و مجرب ما با ارائه خدمات روانشناسی و مشاوره شما را از اضطراب و نگرانیهای روزمره رها کرده و آرامش را به زندگی شما بازمیگرداند.*
ارتباط با درمانگاه تخصصی مغز، اعصاب و روان رها
پیج اینستاگرام رها: raha_brain_clinic